Search the Community

Günümüzde take or pay kayıtlı sözleşmeler özellikle doğal gaz satım sözleşmeleri olmak üzere enerji satım sözleşmelerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu sözleşme kaydı, satıcılar için “sine qua non” niteliktedir. Bunun sebebi ise, enerji satım sözleşmelerinin devasa yatırımlar gerektirmesi ve uzun süreli sözleşmeler olması sebebiyle taraflar arasında bir nevi tekel oluşturması ve bu sebeple, standart satım sözleşmeleri hükümlerine göre satıcının içinde bulunduğu riskin dağıtılması isteğidir. Bu kayıt sayesinde satıcılar, teminat gösteremediği takdirde alamayacağı kredileri alarak, satış operasyonları için kredi kuruluşlarından yüksek miktarlarda kredi sağlamakta ve bu krediler sayesinde, öbür türlü satışını yapamayacağı malları piyasaya arz edebilmektedir. Bu sebeple take or pay klozu büyük ölçekli yatırımların gerçekleşmesiyle piyasada arzı arttırıcı bir etkiye sahiptir. Take or pay kayıtlarının bir olumsuz yanı ise, taraflar arasında sözleşmesel bir tekel yaratarak rekabeti olumsuz etkilemesidir. Bu kaydın karakteristik özellikleri satıcı ile alıcıyı başkalarıyla sözleşmeye girmekten imtina edecek duruma sokmaktadır. Zira satıcı bu sözleşmeyle birlikte sürekli olarak bir malı veya hizmeti alıcıya sunmakla yükümlüdür; diğer taraftan alıcı ise alsa da almasa da sözleşmede belirlenen bir oran üzerinden hesaplamalar yapılarak ulaşılan bir take or pay bedelini ödeme yükümlülüğü altındadır. Bu yükümlülükler karşılıklı olarak alıcıyı ve satıcıyı birbirine bağlamakta, tarafları başka sözleşmeler yapmaktan alıkoymakta, dolayısıyla ilgili piyasada rekabetin gelişmesini engellemektedir. Av. Emir YAKIN - Ankara Barosu MAKALENİN TAMAMINI BURADAN OKUYABİLİRSİNİZ!